Nod ymchwilwyr Met Caerdydd yw creu esgidiau pwrpasol ar gyfer pobl sy’n byw gyda gwahanglwyf yn India

Mae ymchwilwyr o Brifysgol Metropolitan Caerdydd yn gweithio gyda phobl sy’n byw gyda gwahanglwyf yn India i addysgu am bwysigrwydd esgidiau priodol i helpu gwella clwyfau, lleihau anffurfiadau ac osgoi’r risg o dorri clwyfau.

Yn dilyn ymweliad diweddar â Phentref HOPE, Delhi, India, pentref 9km2 a grëwyd ar gyfer pobl sy’n byw gyda gwahanglwyf, mae timau podiatreg a dylunio cynnyrch Met Caerdydd yn gweithio ochr yn ochr â Sefydliad HOPE, sy’n rhan o HOPE Worldwide, elusen fyd-eang sy’n helpu pobl i oresgyn tlodi a digartrefedd.

Bydd tîm o ymchwilwyr Met Caerdydd yn darparu hyfforddiant ar bwysigrwydd esgidiau priodol i’r rhai sy’n byw gyda gwahanglwyf ym Mhentref HOPE, eu teuluoedd, cynhyrchwyr esgidiau lleol a’r gymuned ehangach.

Y nod hirdymor yw sefydlu cyfleuster dylunio a datblygu yn y pentref sy’n gallu cynhyrchu esgidiau pwrpasol wedi’u cynllunio’n benodol i hyrwyddo urddas, gwella clwyfau gweithredol a sefydlogi Charcot Foot, sy’n achosi i draed anffurfio a chwympo gan arwain yn fwyaf aml at wella clwyfau ar waelod y droed.

Mae Dr Jane Lewis, Darllenydd mewn Meddygaeth Podiatreg a Chylchredol ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd, yn arwain ar y prosiect esgidiau gwahanglwyf: “Yn groes i’r gred boblogaidd, mae gwahanglwyf yn glefyd bacteriol iachadwy sy’n gofyn am fisoedd lawer o gyswllt agos i ddal, ond mae’r stigma cymdeithasol sy’n dal ynghlwm wrtho yn golygu bod llawer o bobl wedi datblygu’n dda yn eu symptomau cyn iddynt estyn allan am gymorth.”

Mae gwahanglwyf, a elwir hefyd yn glefyd Hansen, yn glefyd heintus sy’n effeithio ar y croen, pilenni mwcws a nerfau, gan achosi afliwiad a lympiau ar y croen ac, mewn achosion difrifol, anffurfiad ac anffurfiadau. Mae’r cyflwr yn effeithio ar bobl sy’n byw yn Affrica drofannol ac Asia, gyda 60% o ddioddefwyr wedi’u lleoli yn India. Yn ôl Sefydliad Iechyd y Byd, mae mwy na 200,000 o achosion newydd o wahanglwyfus yn cael eu hadrodd bob blwyddyn.

Mae pobl sy’n byw gyda’r cyflwr yn niwropathig, sy’n golygu nad oes ganddyn nhw deimlad yn eu traed felly ni fyddant bob amser yn ymwybodol os yw esgidiau yn achosi anaf oherwydd diffyg cefnogaeth mewn un ardal, er enghraifft y strap neu strap tynn ar esgid sy’n rhwbio. Mae ymchwil yn dangos bod y graddau y mae cleifion angen esgidiau pwrpasol yn amrywio o ran difrifoldeb y clefyd.

Mae Dr Lewis yn parhau: “Rydym yn gwybod y gall yr esgidiau cywir wella’r symptomau yn sylweddol, ond mae’r diffyg addysg yn golygu bod llawer o bobl yn parhau i wisgo esgidiau safonol nad ydynt yn cynnal eu cyflwr yn briodol nac yn amddiffyn eu traed. Gall esgidiau ansafonol hefyd nodi bod gan y gwisgwr wahanglwyf, gan arwain at erledigaeth. O ganlyniad, mae llawer o gleifion yn parhau i wisgo esgidiau safonol hyd yn oed pan fydd yn achosi anaf sylweddol iddynt.

“Ein nod drwy gyd-gynhyrchu’r esgidiau pwrpasol hyn yw creu dewis ehangach o esgidiau, a fydd yn grymuso ac yn cefnogi anghenion meddygol a chorfforol yr unigolyn y maent yn hapus i’w gwisgo wedyn.”

Dywedodd KS Wungchipem, Cyfarwyddwr Datblygu Sgiliau Gogledd a Dwyrain Sefydliad HOPE, Pentref HOPE: “Y fenter hon fydd y tro cyntaf yn hanes prosiect Pentref HOPE. Ar ben hynny, credwn yn gryf y bydd cleifion gwahanglwyf y pentref yn elwa’n fawr o’r rhaglen hon.

“I’n cleifion, bydd cael clinig esgidiau yn eu pentref yn achlysur hapus. Bydd hyn yn eu helpu i arbed amser ac arian. Yn ogystal, bydd ganddynt fynediad at ganolfan glinig esgidiau didrafferth croesawgar y gallant gyrchu mewn amgylchedd cyfeillgar. Bydd y bartneriaeth rhwng Prifysgol Met Caerdydd a Sefydliad HOPE yn lliniaru’r cymunedau tlawd yn sylweddol.”