Barn: Mae Trump yn cynrychioli math penodol o wrywdod – ac mae’n beryglus i fenywod
Mewn erthygl ddiweddar yn The Conversation, mae Dr Ashley Morgan, Ysgolhaig Gwrywdod ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd, yn tynnu sylw at pam fod etholiad 2024 yr Unol Daleithiau yn fwy na rhaniadau gwleidyddol yn unig, a sut y gwnaeth danlinellu’r bwlch cynyddol rhwng y rhywiau o ran sut mae Americanwyr ifanc yn ymgysylltu â gwleidyddiaeth ...
Nid Donald Trump v Kamala Harris, Gweriniaethwyr v Democratiaid yn unig oedd yr etholiad yn yr Unol Daleithiau. Mewn ystyr syml, roedd hefyd yn ymwneud â dynion vs merched. Mae’r canlyniadau’n dangos bod mwy o ddynion wedi pleidleisio dros Trump, a mwy o ferched dros Harris.
Mae’r anghysondebau yn arbennig o nodedig ymhlith pleidleiswyr ifanc. Yn y grŵp oedran 18-29, pleidleisiodd 58% o fenywod dros Harris, tra bod 56% o ddynion wedi pleidleisio dros Trump. Mae hyn yn adlewyrchu’r rhaniad pleidiol cynyddol yn Gen Z, lle mae astudiaethau’n awgrymu bod dynion ifanc yn dod yn fwy ceidwadol, tra bod merched ifanc yn dod yn fwy rhyddfrydol.
Chwaraeodd rhywedd ran sylweddol yn yr ymgyrch ei hun, gyda Harris a’r Democratiaid yn canolbwyntio eu neges ar hawliau merched ac iechyd atgenhedlu. Ar y llaw arall, fe wnaeth Trump, ganolbwyntio ar ddynion ifanc sy’n teimlo’n ddifreinio ac wedi’u dadrithio mewn cymdeithas sy’n newid.
Mae’r llywydd-ethol yn cynrychioli math arbennig o wrywdod: mae’n cael ei weld fel person sy’n dangos ffwrdd a’n siarad yn syth, a gall ymddangos yn nawddoglyd o amgylch merched – er enghraifft pan roedd y tu ôl i Hillary Clinton yn ystod trafodaeth yn 2016. I rai menywod a bleidleisiodd drosto, gallai hyn fod yn bersonoliaeth gyfarwydd y maent wedi’i gweld yn eu tadau a’u gwŷr.
I ddynion, mae Trump yn cynrychioli “gwrywdod hegemonig”, safle dyrchafedig dynion ar y brig. Yn y farn hon, mae ymosodedd, rheolaeth a goruchafiaeth i gyd yn nodweddion clodwiw ac yn cael eu gwerthfawrogi’n gymdeithasol.
Fel mae fy ymchwil wedi tynnu sylw ato, nid gormesu ac israddio eraill yw’r unig ffordd o brofi gwrywdod. Ond mae’n sicr yn un o’r ffyrdd mwy amlwg, ac mae’n arbennig o beryglus i hawliau menywod.
Mae Trump wedi amgylchynu ei hun gyda dynion sy’n hyrwyddo stereoteip y gwryw alffa, dirmygu menywod di-blant a hyrwyddo fersiwn o werthoedd teuluol sy’n tynnu oddi wrth ymreolaeth menywod.
Yn ystod yr ymgyrch, addawodd Trump amddiffyn menywod “p’un a ydyn nhw’n ei hoffi ai peidio”. Mae hyn yn golygu nad yw menywod yn cael eu hystyried yn gyfartal a dynion a bod dynion yn rheoli popeth, gan gynnwys menywod eu hunain.
Mae’r math hwn o “wrywdod amddiffynnol”, ac mae’r syniad bod angen i fenywod gael eu hamddiffyn gan ddynion wedi cael adfywiad yng nghymdeithas yr Unol Daleithiau dros y degawdau diwethaf. Cafodd hyn ei nodi gan y gwyddonydd gwleidyddol Iris Marion Young yn y 1990au cynnar.
“Mae safiad y gwarchodwr gwrywaidd ... yn un o hunanaberth cariadus, gyda’r rhai yn y sefyllfa fenywaidd fel gwrthrychau cariad a gwarcheidiaeth,” ysgrifennodd mewn papur ar y pwnc. “Mae ffurfiau sifalri o wrywdod yn mynegi ac yn deddfu pryder dros les menywod, ond maen nhw’n gwneud hynny o fewn strwythur o ragoriaeth ac isradd.”
Mae’r strwythur hwn o ragoriaeth ac isradd yn amlwg mewn diwylliant poblogaidd a symudiadau cyfryngau cymdeithasol. Mae syniadau o ddiogelu yn cael eu harddel gan ddylanwadwyr “manosffer” sy’n hyrwyddo’r math traddodiadol iawn hwn o wrywdod, fel Andrew Tate (sydd wedi cael ei gyhuddo o drais rhywiol a masnachu pobl, y mae’n ei wadu).
Mae syniadau poblogaidd ynghylch detio, dal drysau i fenywod, talu am brydau bwyd ac ildiad cyffredinol i ddynion yn dyddio yn ôl i gyfnod pan oedd menywod yn llai abl i weithio neu ennill cymaint o arian, ac roedd ganddynt lai o hawliau.
Mae’r olygfa hon o wrywdod hefyd yn niweidiol i ddynion, mae eu hiechyd emosiynol a meddyliol a’u perthynas â menywod yn cael eu cyfyngu gan ei safbwyntiau llym o rywedd.
Beth mae menywod yn poeni amdano nawr
Dadleuodd y ffeminist Americanaidd Susan Faludi yn ei llyfr yn 1992 Backlash drwy gydol hanes, mae enillion menywod mewn bywyd cyhoeddus a phreifat wedi cael eu defnyddio yn eu herbyn yn ddiweddarach.
Gellid dadlau bod y ffenomen hon yn amlwg yn nigwyddiad Trump. Mae menywod, yn enwedig menywod ifanc, wedi gwneud enillion nodedig mewn addysg, cyflogaeth, gwleidyddiaeth a hawliau eraill yn ystod y blynyddoedd diwethaf.
Ar ôl dymchwel Roe v Wade yn 2022 – y dyfarniad llys a sefydlodd yr hawl i erthyliad yn yr Unol Daleithiau ac a oedd yn cynrychioli rhyddid a hawliau i lawer o fenywod – ac ethol Trump, mae’n anodd iawn gweld sut y bydd unrhyw gryfhau i hawliau menywod yn yr Unol Daleithiau yn y blynyddoedd i ddod.
Yn yr wythnos ers yr etholiad, mae misogyny amlwg yn erbyn menywod wedi gwasgaru ar y cyfryngau cymdeithasol mewn ymateb i fuddugoliaeth Trump. Un o’r postiadau mwyaf firaol fu gan y dylanwadwr dde eithafol Nick Fuentes, a ysgrifennodd “Your body, my choice. Forever”, ar X (Twitter gynt).
A chynghreiriad Trump John McEntee yn gwneud jôc mewn fideo y gallai’r 19eg diwygiad, a roddodd yr hawl i ferched bleidleisio, “orfod mynd”.
Mae menywod ledled y byd wedi mynegi eu bod yn teimlo’n ofnus, yn ddig ac yn drist am ei fuddugoliaeth. Un rheswm y tu ôl i hyn, wrth gwrs, yw ymddygiad Trump ei hun.
Trwy gydol ei yrfa, mae Trump wedi gwneud llawer o sylwadau difrïol am ferched. Y llynedd, daethpwyd o hyd iddo yn atebol mewn achos llys sifil am gam-drin yr awdur E. Jean Carroll yn rhywiol yn 1996, ac o’i difenwi cyn yr achos. Mae hefyd yn wynebu cyhuddiadau o ddau ddwsin o achosion o aflonyddu ac ymosodiadau rhywiol gan gynnwys treisio, rhywbeth y mae wedi’i wadu.
Ond mae rhai o’r ymatebion i fuddugoliaeth Trump hefyd yn siarad â’r pryderon a’r ofnau ehangach am ddiogelwch personol ac ymreolaeth gorfforol y mae menywod wedi ceisio ei fynegi ers blynyddoedd, dim ond i beidio â chael eu cymryd o ddifrif gan ddynion.
Mae menywod ledled y byd yn cael eu cam-drin yn rhywiol, eu treisio a’u lladd bob dydd. Mae menywod yn ofni mynd allan yn y tywyllwch, a bob amser wedi bod.
Mae tystiolaeth hyd yn oed pan fydd dynion yn meddwl am ofnau menywod, eu bod yn credu bod yr ofnau hynny’n cael eu gor-wneud neu’n ddi-sail. Gellir dadlau bod rhai dynion yn mynegi pryder am ferched pan fydd ganddynt ferched yn unig.
Nid yr hyn sydd ei angen ar fenywod gan ddynion nawr yw eu diogelwch – mae angen dynion arnyn nhw i wrando ar eu pryderon.
Am ragor o wybodaeth neu i drefnu cyfweliad gyda Dr Ashley Morgan, cysylltwch â press@cardiffmet.ac.uk neu ffoniwch 029 2041 6362.