O gerfio pwmpen i bodiatreg, mae cleifion wlser y goes yn dod o hyd i ffyrdd newydd o gysylltu a gwella ym Met Caerdydd

Mae dull arloesol o ofalu am gleifion yn helpu pobl ag wlserau gwythiennol cronig y goes i reoli eu cyflwr gwanychol a'u lles meddyliol, yn ogystal â lleddfu pwysau ar y GIG.

Agorodd Hyb Iechyd Clinigol Perthynol (ACHH)​ ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd yn Llandaf ym mis Ionawr 2024, gan ddarparu gwasanaethau gofal iechyd preifat a'r GIG. Mae myfyrwyr ar draws Dieteteg, Podiatreg, Therapi Iaith a Lleferydd, Gwyddor Gofal Iechyd, Seicoleg Glinigol a Thechnoleg Ddeintyddol yn cydweithio'n weithredol i drefnu a darparu gofal i gleifion, gyda chefnogaeth goruchwylwyr practis.

Ar ddydd Mercher, mae'r ACHH yn cynnal Caffi 'ANCLE' (Allied Health and Nursing Collaborative Leg Engagement) ar gyfer cleifion ag wlserau gwythiennol cronig y goes – cyflwr a all arwain at unigrwydd ac unigedd. Gall wlserau gwythiennol cronig y goes fod yn wanychol ac, oherwydd eu hymddangosiad, gall cleifion sy'n dioddef o'r cyflwr ddod yn amharod i ymgysylltu â'u cymunedau, ac yn aml nid ydynt yn gadael y cartref.

Mae wlserau gwythiennol cronig y goes yn ddrud i'w rheoli ac yn anodd iawn i'w gwella. Maen nhw'n rhoi pwysau ariannol enfawr ar y GIG ac yn cynrychioli 6% o gyfanswm gwariant y GIG yng Nghymru.

Mae Caffi ANCLE yn darparu man hygyrch cyfeillgar sy'n galluogi cleifion a'u rhoddwyr gofal i ddod ynghyd ag unigolion eraill sy'n rhannu eu heriau, gwneud cysylltiadau, derbyn triniaeth, a chymryd rhan mewn gweithgareddau hybu hwyliau.

Yn ystod Caffi ANCLE, gall cleifion a'u rhoddwyr gofal gymryd rhan mewn gweithgareddau dan arweiniad myfyrwyr rhwng derbyn triniaeth gan nyrsys cymunedol ac ardal o Fwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a'r Fro. Mae triniaeth yn digwydd mewn ystafelloedd triniaeth safonol preifat y GIG.

Mae'r gweithgareddau hyd yn hyn wedi cynnwys myfyrwyr iechyd cyflenwol sy'n cynnig technegau tylino dwylo aromatherapi, anadlu a hunanreoli gyda seicolegydd clinigol Met Caerdydd, clwb llyfrau, cyngor iechyd traed gyda myfyrwyr podiatreg, bwyta'n iach gyda myfyrwyr dieteteg, a sesiwn Calan Gaeaf arbennig yr wythnos hon – cerfio pwmpen.

Mae pobl o bob rhan o'r Brifysgol yn cynnal y gweithgareddau hyn, o seicolegwyr iechyd i staff yn y tîm Iechyd a Diogelwch. Mae llawer mwy ar y gweill hefyd, gyda sesiynau cynllunio Ysgol Gelf a Dylunio Met Caerdydd ar gyfer y cleifion.

Dywedodd Dr Jo Fawcett, Arweinydd ACHH ym Met Caerdydd: "Ar ôl dim ond pum wythnos o ddod i Gaffi ANCLE, rydym wedi cael cleifion a'u gofalwyr, gan ddweud wrthym na allant gredu'r gwelliant yn eu cyflwr a'u lles. Mae hefyd yn ffordd wych i staff a myfyrwyr Met Caerdydd gysylltu â'n cymuned a gwella canlyniadau iechyd."

Mae cyfleusterau eraill yn yr ACHH yn cynnwys theatr weithredu achosion dydd; cyfres lawn o glinigau podiatreg; Ystafelloedd ymgynghori safonol y GIG ar gyfer cleifion dieteteg, seicoleg a thechnoleg ddeintyddol; labordai patholeg efelychiadol ac ardaloedd cleifion mewnol/cleifion allanol; ystafell efelychu gyda chegin hyfforddi; ystafell rithiol ac ardal clinigydd therapi lleferydd ac iaith.

Nod y ganolfan amlddisgyblaethol yw gwella profiad cleifion drwy leihau amseroedd aros rhwng atgyfeiriadau i dimau iechyd eraill a chreu taith ddi-dor o dîm i dîm, tra hefyd yn lleddfu pwysau ar fyrddau iechyd lleol.

Mae Mohamed Ismail, 77, o Gaerdydd wedi bod yn mynychu Caffi'r ANCLE ers tair wythnos ar ôl dioddef o glwyf ar ei droed. Nododd Mohamed sut mae ef a'i wraig, sy'n mynychu'r sesiwn gydag ef, yn mwynhau'r agwedd gymdeithasol ac mae cyflymder ei gwellhad wedi creu argraff arnynt.

Dywedodd Mohamed: “Roedd fy nhroed y chwydu ac yna daeth yn bothell ar fy fferau. Pan wnaethon nhw dorri, fe achosodd lawer o boen i mi. Treuliais bum wythnos yn yr ysbyty wedyn. Ar ôl cael fy rhyddhau o'r ysbyty, dechreuais weld y nyrs ardal a fyddai'n dod i wirio fy ngorchudd, ynghyd â'r ffisiotherapydd. Cefais wybod am y sesiynau hyn gan y nyrs ardal ac roeddwn am ddod draw.

“Mae'r caffi'n helpu i wella fy nghlwyf a bob wythnos pan fyddaf yn dod yn ôl maen nhw'n newid fy nhriniaeth i wella fy nghlwyf yn gyflym iawn. Mae hefyd yn wych oherwydd mae pawb sydd angen i ni weld mewn un lle pan rydyn ni’n dod i’r caffi, mae'r tîm llawn yma.”

Dywedodd Vicky Hayman-Teear, Uwch-Nyrs, ardal y Fro, ym Mwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro: “Er mai dim ond chwe wythnos mae Caffi’r ANCLE wedi bod ar agor, rydym eisoes wedi gweld â’n llygaid ein hunain sut mae adferiad claf clinigol wedi gwella, a hefyd sut mae'r agwedd gymdeithasol wedi ffynnu.

“Rydym yn canfod mewn nyrsio cymunedol fod gennym garfan enfawr o gleifion sy'n ynysig yn gymdeithasol ac mae hynny’n amlygu mewn llawer o wahanol ffyrdd – gan arwain at alwadau ar y GIG i gynyddu. Mae'r fantais o ddod i mewn i amgylchedd cymdeithasol lle mae cleifion hefyd yn gallu cael asesiad clinigol yn enfawr. Pan fydd cleifion yn gwella, mae croeso iddynt ddod yn ôl i'r sesiynau a pharhau â'r agwedd gymdeithasol.

“Mae’r caffi hefyd wedi bod o fudd mawr aelodau o'r teulu'r cleifion, gan ganiatáu iddynt naill ai ymuno a siarad ag aelodau o’r teulu claf eraill sydd mewn sefyllfa debyg, neu fynd i ffwrdd a chael rhywfaint o amser i’w hunain heb orfod poeni.

“O ran dilyniant clinigol clwyfau cleifion – mae hyn wedi bod yn arwyddocaol. Mae cleifion yn cael gweld yr un clinigwyr bob wythnos, maen nhw'n gwybod nad oes rhaid iddyn nhw ailadrodd eu stori wrth rywun newydd, ac maen nhw'n gwybod y byddan nhw'n symud ymlaen - o ganlyniad, mae hyn yn cysuro'r claf ac mae hefyd yn golygu ein bod ni'n gweld gwelliannau enfawr gyda gwellhad.”

Am fwy o wybodaeth neu i drefnu cyfweliad yn Gymraeg neu Saesneg, cysylltwch â press@cardiffmet.ac.uk or call 029 2041 6362​​