Astudiaeth arloesol yn datgelu llwyth gwaith brawychus athrawon yn yr Alban: Prifysgol Metropolitan Caerdydd yn Cydweithio ar Ymchwil Tirnod
Mae Astudiaeth gynhwysfawr i lwyth gwaith athrawon yn yr Alban, dan arweiniad yr Athro Moira Hulme ym Mhrifysgol Gorllewin yr Alban (UWS) a’i chyd-gyfarwyddo gan yr Athro Gary Beauchamp o Brifysgol Metropolitan Caerdydd, gyda Dr Carole Bignell (UWS) a Dr Jeffrey Wood o Brifysgol Dinas Birmingham, wedi datgelu mewnwelediadau sylweddol i'r pwysau a wynebir gan addysgwyr.
Lansiwyd canfyddiadau’r ymchwil gan y cyllidwr, Sefydliad Addysgol yr Alban (EIS), yn ei Gyfarfod Cyffredinol Blynyddol yn Dundee yr wythnos diwethaf.
Mae athrawon yn gweithio oriau hirach, yn treulio mwy o amser yn mynd i'r afael ag aflonyddwch mawr yn yr ystafell ddosbarth ac yn dioddef lefelau uwch o straen oherwydd eu swyddi.
Canfu’r astudiaeth fod goblygiadau llwyth gwaith athrawon ar gyfer recriwtio athrawon, cadw ansawdd, dilyniant gyrfa, ac, yn y pen draw, canlyniadau i blant a phobl ifanc yn haeddu ystyriaeth bolisi bellach ar lefel Llywodraeth yr Alban.
Wedi’i gomisiynu mewn ymateb i benderfyniad yng Ngyfarfod Cyffredinol Blynyddol Sefydliad Addysgol yr Alban (EIS) yn 2022, nod y Prosiect Ymchwil Llwyth Gwaith Athrawon oedd ymchwilio i’r oriau ychwanegol y mae athrawon yn eu gweithio y tu hwnt i’w rhwymedigaethau cytundebol a’r rhesymau y tu ôl i’r her barhaus o gyflawni wythnos waith 35 awr.
Defnyddiodd yr astudiaeth ddull amlochrog, gan gyfuno dyddiadur defnydd amser ar-lein, cwestiynau arolwg meintiol ac ansoddol, a chyfweliadau lled-strwythuredig. Cymerodd cyfanswm o 1,834 o athrawon ran yn yr astudiaeth dyddiadur, gan ddogfennu eu llwyth gwaith dros wythnos ym mis Mawrth 2024, a darparodd 33 o athrawon fewnwelediadau manwl ychwanegol trwy gyfweliadau.
Canfyddiadau Allweddol:
- Newid Deinameg Ystafell Ddosbarth: Mae athrawon yn treulio llawer o amser yn rheoli aflonyddwch a materion ymddygiad. Dywedodd athrawon prif radd eu bod wedi treulio hyd at bum awr o'u hamser yn yr ystafell ddosbarth yn mynd i'r afael ag aflonyddwch mawr.
- Cynnydd yn Anghenion Dysgwyr: Mae'r astudiaeth yn amlygu galw cynyddol am gynllunio unigol i gefnogi anghenion amrywiol dysgwyr, gan ymestyn oriau gwaith athrawon yn sylweddol. Mae athrawon yn neilltuo mwy o amser i gysylltu â chydweithwyr ac addasu gwersi ar gyfer disgyblion absennol neu waharddedig.
- Heriau Adnoddau: Mynegodd athrawon bryderon ynghylch mynediad cyfyngedig i gymorth a gwasanaethau arbenigol, sy'n gwaethygu eu llwyth gwaith. Canfuwyd bod llywio prosesau atgyfeirio ar gyfer adnoddau ychwanegol yn cymryd llawer o amser.
- Llwyth Gwaith y Tu Allan i'r Dosbarth: Paratoi a marcio yw'r tasgau sy'n cymryd mwyaf o amser y tu allan i oriau dosbarth. Adroddodd athrawon fod amser cyfyngedig ar gyfer datblygiad proffesiynol a phwysau atebolrwydd cynyddol, gan arwain at adrodd amlach a manwl.
- Rheoli Data: Mae athrawon mewn swyddi dyrchafedig yn treulio amser sylweddol ar dasgau cysylltiedig â data, gyda llawer yn cwestiynu effeithiolrwydd systemau cyfredol. Mae'r galwadau am ddata yn aml yn dod ar fyr rybudd ac mae diffyg eglurder ynghylch eu heffaith addysgol.
- Oriau Gwaith Estynedig: Ar gyfartaledd, treuliodd athrawon 11.39 awr ar weithgareddau cysylltiedig â gwaith y tu allan i oriau ysgol, gan gynnwys boreau, nosweithiau a phenwythnosau. Mae’r llwyth gwaith hirfaith hwn yn gysylltiedig â mwy o straen, yn enwedig ymhlith athrawon ysgol trefol, athrawon llai profiadol, a’r rheini ag oriau cyswllt dosbarth uwch.
- Effaith ar Fodlonrwydd Swydd a Dilyniant Gyrfa: Canfu’r astudiaeth berthynas uniongyrchol rhwng oriau gwaith estynedig a llai o foddhad mewn swydd, gan ddylanwadu ar gadw athrawon a phenderfyniadau dilyniant gyrfa. Dywedodd sawl cyfwelai eu bod wedi rhoi’r gorau i’w swyddi a ddyrchafwyd oherwydd llwythi gwaith na ellir eu rheoli.
Dywedodd yr Athro Gary Beauchamp: “Mae’r astudiaeth helaeth hon, sy’n cynnwys 1,834 o athrawon a chyfweliadau manwl, yn darparu set ddata gadarn o ansawdd uchel ar heriau cynyddol llwyth gwaith athrawon yn yr Alban.
“Mae’r astudiaeth hon yn amlygu’r angen dybryd i fynd i’r afael â’r llwythi gwaith cynyddol a’r heriau o ran adnoddau y mae athrawon yn eu hwynebu.
“Er gwaethaf yr heriau hyn, mae’r ymchwil yn dangos bod athrawon yn gweithio’n galed yn eu hamser eu hunain i’w goresgyn er mwyn sicrhau addysg o safon i bob myfyriwr.”