Ffisiolegydd ymarfer Met Caerdydd yn helpu para-feiciwr i gyrraedd record y byd
Darparodd academydd o Brifysgol Metropolitan Caerdydd gefnogaeth profion ymarfer corff ffisiolegol i’r para-feiciwr James Coxon yn y cyfnod cyn iddo osod record Byd newydd ar gyfer treial amser 100km ar feic recumbent.
Cysylltodd James Coxon, sydd â chlefyd hunanimiwn sydd wedi arwain at barlysis rhannol o’i fraich chwith, ag arbenigwyr yn Ysgol Chwaraeon a Gwyddorau Iechyd Caerdydd yn ôl ym mis Mawrth am brofion ymarfer corff a chymorth gwyddor chwaraeon a fyddai’n caniatáu i’w hyfforddwr ddatblygu rhaglen hyfforddi addas cyn ei ymgais record byd.
Goruchwyliodd Dr Paul M. Smith, Prif Ddarlithydd mewn Ffisioleg Chwaraeon ac Ymarfer Corff James drwy gydol y prawf ymarfer corff, a oedd yn cynnwys cwblhau prawf ymarfer corff safonol, cynyddrannol i flinder. Yn ystod y prawf, cwblhaodd James gamau ymarfer pum munud olynol. Ar ddiwedd pob cam, casglodd Paul gyfaint bach o waed capilari o iarll James er mwyn mesur crynodiadau o lactad gwaed. Gyda chynhyrchu pŵer a chyfradd curiad y galon wedi’i gofnodi, sefydlodd Paul drothwyon metabolaidd penodol, a oedd yn caniatáu i James a’i hyfforddwr ymgorffori mewn rhaglen gwella perfformiad.
Aeth James ymlaen i osod treial amser record newydd Cymdeithas Seiclo Ultra y Byd am 100km yn Felodrom Casnewydd mis diwethaf gan ddefnyddio beicrecumbent, sy’n gosod y reidiwr mewn safle fwy lled-orwedd. Cwblhawyd y treial amser, sy’n cynnwys 400 lap anodd o’r felodrome poeth a llaith, mewn ychydig dros ddwy awr.
Dywedodd James: “Roedd y wybodaeth a ddarparwyd gan Paul yn amhrisiadwy wrth helpu fy hyfforddwr a minnau i ddyfeisio llwythi hyfforddiant effeithiol. Diolch i brofiad Paul wnaethom sefydlu bod gen i broffil cynhyrchu lactad unigryw, a gwnaethom ddefnyddio’r wybodaeth hon i sefydlu lefelau i hyfforddi ar hynny na fyddai’n fy mlino gormod ond a fyddai’n dal i arwain at welliant perfformiad enfawr.”
Dywedodd Paul: “Wrth i unrhyw un fynd drwy raglen hyfforddi wybodus, byddant yn profi enillion mewn ffitrwydd a swyddogaeth, felly bydd angen i unigolyn gwblhau asesiadau rheolaidd i sicrhau bod presgripsiwn hyfforddiant yn parhau i fod yn gywir. Mae rhagnodi hyfforddiant yn effeithiol ac i fonitro addasiadau sy’n digwydd oherwydd hyfforddiant, profion ymarfer corff a chasglu data ffisiolegol a metabolig gwrthrychol yn hanfodol.
Ni waeth i bwy rydych chi’n darparu gwasanaeth, byddai’n wastraff amser pe na bai presgripsiwn yn ystyried statws ffitrwydd unigolyn, tra’n deall ei nodau tymor canolig i hir. Mae egwyddorion profi ymarfer corff a phresgripsiynau hyfforddi yn debyg waeth pwy sydd gennych yn y labordy, o glaf clinigol i athletwr sydd wedi’i hyfforddi’n fawr.”
I ddysgu mwy am wasanaethau profi ymarfer corff ffisiolegol, wedi’u lleoli ar gampws Cyncoed ym Mhrifysgol Metropolitan Caerdydd, cysylltwch â Dr Michael G. Hughes (MGHughes@cardiffmet.ac.uk).